2 โครงการวิจัยสำคัญจาก บพท. ร่วมมือกับ 25 สถาบันอุดมศึกษาไทย คว้ารางวัล “นวัตกรรมภาครัฐยอดเยี่ยมแห่งเอเชียแปซิฟิก ประจำปี 2568” (Gov Award 2025) จากนิตยสาร Gov Media Magazine ภายใต้การคัดเลือกโดยคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิจากองค์กรตรวจสอบระดับโลกอย่าง KPMG, EY และ PwC ตอกย้ำบทบาทของไทยในการพัฒนาเมืองอัจฉริยะและลดความเหลื่อมล้ำอย่างยั่งยืน
ดร.กิตติ สัจจาวัฒนา ผู้อำนวยการหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) กล่าวว่า โครงการที่ได้รับรางวัลในปีนี้ประกอบด้วย
- โครงการวิจัยแก้ปัญหาความยากจนและลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำ
- โครงการวิจัยเพื่อบ่มเพาะและเร่งรัดเมืองอัจฉริยะน่าอยู่
ทั้งสองโครงการดำเนินการร่วมกับมหาวิทยาลัยและองค์กรท้องถิ่นในหลายพื้นที่ทั่วประเทศ โดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากกองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (ววน.)

เกณฑ์ตัดสินระดับนานาชาติที่เข้มข้น
ผลงานทั้งสองชิ้นผ่านการประเมินอย่างละเอียดใน 5 ด้านหลัก ได้แก่:
- หลักการและเหตุผลของโครงการ
- ความเป็นนวัตกรรมต้นแบบและการออกแบบเชิงระบบ
- ผลลัพธ์ต่อกลุ่มเป้าหมาย
- ผลกระทบต่อองค์กรและชุมชน
- ความสามารถในการปรับตัวตามการเปลี่ยนแปลง (Dynamic Innovation)

โครงการวิจัยแก้ความยากจน: ขับเคลื่อนสู่เป้าหมาย SDGs
โครงการแก้ปัญหาความยากจนและลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำครอบคลุมพื้นที่นำร่องใน 20 จังหวัดที่มีระดับความยากจนสูง เช่น กาฬสินธุ์ แม่ฮ่องสอน ปัตตานี ยะลา และพิษณุโลก โดยร่วมมือกับ 18 มหาวิทยาลัยและวิทยาลัยชุมชน อาทิ ม.กาฬสินธุ์, ม.อุบลราชธานี, ม.ทักษิณ และ ม.ราชภัฏหลายแห่ง
ผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรม เช่น:
- เพิ่มรายได้ครัวเรือนเฉลี่ย 20%
- ส่งเสริมการจัดตั้งวิสาหกิจชุมชนและกองทุนสวัสดิการ
- พัฒนาการใช้ประโยชน์ที่ดินสาธารณะ
- สร้างกลไกความร่วมมือข้ามภาคส่วน
- ยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน

ทั้งนี้ โครงการยังสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (UN-SDGs) โดยเฉพาะการยุติความยากจนและส่งเสริมสุขภาวะที่ดี
โครงการวิจัยเมืองน่าอยู่อัจฉริยะ: ขับเคลื่อน 18 เมืองสู่สมาร์ทซิตี้
อีกหนึ่งโครงการสำคัญคือ การบ่มเพาะและเร่งรัดกระบวนการพัฒนาเมืองน่าอยู่อัจฉริยะ โดยความร่วมมือระหว่าง บพท., สมาคมเทศบาลนครและเมือง และ 12 มหาวิทยาลัยชั้นนำ เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ม.เชียงใหม่, ม.สงขลานครินทร์, ม.เทคโนโลยีพระจอมเกล้าลาดกระบัง ฯลฯ
เมืองนำร่อง 18 แห่ง ได้แก่ เทศบาลเมืองลำพูน พนัสนิคม ทุ่งสง ศรีสะเกษ ร้อยเอ็ด นครสวรรค์ พิษณุโลก และเทศบาลนครนนทบุรี ฯลฯ

4 กลยุทธ์หลักในการพัฒนาเมือง ได้แก่
- ใช้เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการเมือง
- พัฒนาเศรษฐกิจควบคู่กับสังคม
- ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนและภาคเอกชน
- สร้างเครือข่ายความร่วมมือเพื่อการพัฒนาเมืองอย่างยั่งยืน

โครงการนี้มุ่งสร้าง “เมืองน่าอยู่” ที่สมดุลระหว่างเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม พร้อมยกระดับความสามารถขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสู่การเป็นเมืองอัจฉริยะในระยะยาว

