admin 
5 มิ.ย. วันสิ่งแวดล้อมโลก “3R Foundation” พลิกโฉมเกาะเต่า! ดันโมเดลจัดการขยะทั้งระบบ ลดขวดแก้วกว่า 60 ตันใน 3 เดือน
เกาะเต่า หนึ่งในจุดหมายปลายทางยอดนิยมกลางทะเลอ่าวไทย ไม่เพียงเป็นสวรรค์ของนักดำน้ำจากทั่วโลก แต่ยังเป็นพื้นที่ที่ต้องเผชิญกับ ปัญหาขยะล้นเกาะ อย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะ ขยะจากบรรจุภัณฑ์เครื่องดื่ม ซึ่งส่วนใหญ่เป็นขวดแก้วที่จัดเก็บและขนออกจากเกาะได้ยาก
เพื่อแก้ไขปัญหานี้อย่างยั่งยืน มูลนิธิ 3R (3R Foundation) ได้ร่วมมือกับภาคส่วนต่าง ๆ เดินหน้าขับเคลื่อน โครงการจัดการขยะบรรจุภัณฑ์ตลอดห่วงโซ่คุณค่า (Value Chain) บนพื้นที่เกาะเต่า อำเภอเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยมุ่งเน้นการ:
- ปรับเปลี่ยนบรรจุภัณฑ์จากขวดแก้วเป็นกระป๋องอลูมิเนียม ซึ่งมีน้ำหนักเบาและสามารถรีไซเคิลง่าย
- พัฒนาและส่งเสริมระบบ ความรับผิดชอบของผู้ผลิต (Extended Producer Responsibility: EPR)
- วางระบบจัดการขยะมูลฝอยร่วมกับชุมชนอย่างมีส่วนร่วม
ผลลัพธ์ที่ชัดเจนในไตรมาสแรก
หลังจากเริ่มดำเนินโครงการในระยะแรก สามารถลดปริมาณขยะขวดแก้วได้มากกว่า 60 ตัน ภายในระยะเวลาเพียง 3 เดือน ไม่เพียงช่วยลดปริมาณขยะที่ยากต่อการจัดการ แต่ยังมีส่วนช่วยสร้างรายได้จากขยะรีไซเคิลให้กับแรงงานในท้องถิ่น
นอกจากนี้ยังช่วยลดต้นทุนและความเสี่ยงจากการขนส่งขวดแก้วออกจากพื้นที่ ซึ่งต้องใช้ทรัพยากรจำนวนมาก และส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในระยะยาว
มุมมองจากผู้นำโครงการ: ความเปลี่ยนแปลงเริ่มที่ “ความเข้าใจร่วมกัน”
กิติยา แสงทวีสุข กรรมการและเหรัญญิกมูลนิธิ 3R กล่าวว่า การทำงานด้านสิ่งแวดล้อมบนเกาะเต่ามีความท้าทายสูง เนื่องจากเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีผู้คนหลั่งไหลเข้ามาตลอดทั้งปี
“เราทำงานร่วมกับกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติฯ มาหลายปี และพบว่า ขยะเป็นประเด็นที่ละเอียดอ่อน เพราะทุกคนอยากมาเที่ยวเกาะสวย ๆ แต่เรากลับไม่เคยจำกัดว่าของอะไร ‘ควร’ หรือ ‘ไม่ควร’ เข้ามาในเกาะ เพราะกลัวนักท่องเที่ยวไม่พอใจ”
“แต่ในความเป็นจริง ‘อันลิมิเต็ดดีมานด์’ แบบนี้ทำให้เราต้องเผชิญกับ ‘ลิมิเต็ดซัพพลาย’ ในการจัดการขยะ โดยเฉพาะค่าระวางในการขนของออกจากเกาะที่สูงมาก เราจึงต้องกลับมาถามว่า เรามีเป้าหมายร่วมกันหรือไม่? และใครจะเป็นผู้นำในการเปลี่ยนแปลงนี้?”
กิติยา ยังกล่าวเสริมถึง แนวคิด 3R (Reduce – Reuse – Recycle) ที่มูลนิธิใช้ในการพัฒนาแนวทางแบบเป็นระบบว่า
“เป้าหมายแรกของเราคือ Reduce ลดขยะตั้งแต่ต้นทาง เปลี่ยนบรรจุภัณฑ์ที่เปลี่ยนได้ หยุดสร้างขยะใหม่ และเน้น Reuse การใช้ซ้ำให้มากที่สุด ส่วน Recycle เราก็ต้องหาแหล่งรับซื้อและช่องทางจัดการที่มีประสิทธิภาพ เพื่อให้การรีไซเคิลมีมูลค่าจริง ไม่ใช่แค่คัดแยกแล้วทิ้งไว้”
“ที่สำคัญ เรากำลังพยายาม ‘เปลี่ยนทัศนคติ’ ของทุกคน ว่าการจัดการขยะไม่ใช่หน้าที่ใครคนใดคนหนึ่ง แต่เป็นของทุกฝ่าย เริ่มต้นใหม่ได้เสมอหากมีเป้าหมายเดียวกัน”
เกาะเต่ากำลังเปลี่ยนไป: จากเกาะท่องเที่ยว สู่โมเดล “Zero Waste Island”
โครงการของมูลนิธิ 3R ไม่ได้มองเพียงแค่การลดขยะในระยะสั้น แต่ยังวางรากฐานให้เกาะเต่าเป็น “เกาะปลอดขยะ” (Zero Waste Island) ด้วยการสร้างการมีส่วนร่วมจากภาคประชาชน ธุรกิจท้องถิ่น และนักท่องเที่ยวที่มาเยือน
เสียงจากชุมชนคือพลังสำคัญ
มูลนิธิ 3R ขอบคุณทุกความร่วมมือจากชุมชนเกาะเต่า ร้านค้า รีสอร์ต และผู้ประกอบการในพื้นที่ที่เปิดใจรับการเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้บรรจุภัณฑ์ และร่วมเป็นส่วนหนึ่งของระบบจัดการขยะที่ครบวงจร
“เมื่อทุกคนร่วมมือกัน เกาะเต่าจะไม่ใช่แค่สวรรค์ของนักท่องเที่ยว แต่จะเป็นต้นแบบของการพัฒนาที่ยั่งยืนในพื้นที่ท่องเที่ยวชายฝั่งของไทย” – มูลนิธิ 3R
About The Author
